ผจญภัยโลกใต้น้ำ เกาะจันทร์ ระยอง
จำได้ว่าสมัยเป็นนักศึกษาเรียนมหาวิทยาลัยอยู่แถวชายทะเลชลบุรี ช่วงปิดเทอมใหญ่ ผมกับเพื่อนๆ ชอบไปเที่ยวทะเลระยองกัน เมื่อยี่สิบกว่าปีก่อน เกาะยอดฮิตของพวกวัยรุ่นงบน้อยอย่างเราก็คือ “เกาะเสม็ด” แห่งทะเลระยองนี่ล่ะครับ เพราะว่าสมัยนั้นเสม็ดเป็นเกาะที่ยังเงียบสงบ สวยงาม มีสภาพธรรมชาติ ทั้งบนบกและในทะเลรอบๆ งดงามอุดมสมบูรณ์มาก และยิ่งถ้าย้อนไปเมื่อสามสิบกว่าปีก่อน เราคงเคยได้ยินตำนานฤาษีเกาะเสม็ด ซึ่งในภาพยนตร์ตลกเรื่องกลิ่นสีและกาวแป้งเคยนำมาทำหนังด้วยซ้ำ! ขอบอกว่าฤาษีตนนี้มีตัวตนอยู่จริงซะด้วย เพราะเป็นพ่อของเพื่อนผมเอง! เสม็ดในยุคหนึ่งจึงเป็นเสมือน “เกาะใกล้กรุง” ที่คนงบน้อยและคนทุกเพศทุกวัยสามารถเดินทางไปพักผ่อนได้ แม้มีเวลาไม่มาก
ได้ไปเที่ยวเสม็ดอีกครั้ง แต่คราวนี้เน้นไปที่โลกใต้ทะเลมากกว่าบนบกครับ จากท่าเรือบ้านเพเราขนอุปกรณ์ดำน้ำมากมายใส่เรือโดยสารสองชั้น แล่นอย่างเชื่องช้ามุ่งหน้าสู่เกาะใหญ่ที่ทอดตัวอยู่นิ่งสงบอยู่เบื้องหน้า เรือค่อยๆ วิ่งเลาะไปทางด้านฝั่งตะวันตกของเกาะเสม็ด ผ่านอ่าวพร้าวลงไปจนสุดปลายเกาะ แล้วเลยไปจนถึงเกาะเล็กๆ เกาะหนึ่งที่ตั้งอยู่เคียงคู่กับเกาะสันฉลาม สายลมเย็นๆ และกลิ่นอายทะเลพัดพรูเข้ามาบนดาดฟ้าเปิดโล่งชั้นสอง ทำให้เรารู้สึกสดชื่น บัดนี้เรามาถึงแล้ว “เกาะจันทร์” หนึ่งเกาะสำคัญอันเป็นแหล่งดำน้ำลึก (SCUBA) ยอดฮิตของอุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ด คนเรือบอกว่าเกาะจันทร์และเกาะสันฉลาม เป็นเกาะเล็กๆ ที่ไม่มีคนอาศัยอยู่ จริงๆ มีลักษณะคล้ายกองหินโผล่พ้นน้ำมากกว่าเกาะซะอีก ในบางฤดูจะมีฝูงนกนางนวลมาทำรังวางไข่ ส่วนใต้น้ำมีปลาค่อนข้างชุกชุม โดยเฉพาะปลาอินทรีย์ที่จะแวะเวียนเข้ามาหากินเสมอ นักดำน้ำที่ไปสำรวจโลกใต้ทะเลฝั่งอันดามันกันมาจนปรุแล้ว และต้องการหาโลเกชั่นดำน้ำใหม่ทางอ่าวไทยบ้าง ก็ไม่ควรลืมชื่อเกาะจันทร์ไปอย่างเด็ดขาด
ก่อนจะโดดลงน้ำ Dive Leader ซึ่งเป็นหัวหน้าทัวร์ดำน้ำในครั้งนี้ ได้เรียกประชุมเป็นครั้งสุดท้ายเพื่อสรุปลักษณะการดำน้ำให้ฟัง เพราะบริเวณเกาะจันทร์แม้มีปะการังสวย แต่กระแสน้ำค่อนข้างแรง ต้องให้ไต้ก๋งเรือซึ่งชำนาญพื้นที่หาจุดปล่อยตัวตรงบริเวณน้ำเชี่ยวน้อยสุด เพื่อนๆ หลายคนที่เป็นนักดำน้ำมืออาชีพและพกกล้องถ่ายภาพใต้น้ำตัวใหญ่มาด้วย ง่วนอยู่กับการประกอบกล้อง เพื่อไม่ให้เกิดความผิดพลาดใดๆ ใต้น้ำขึ้นได้เด็ดขาด ส่วนคนอื่นๆ ก็ Re-Check อุปกรณ์ดำน้ำทุกชิ้นอีกครั้ง ตั้งแต่หน้ากาดำน้ำและท่อหายใจ (Mask) ถังดำน้ำบรรจุก๊าซออกซิเจนบริสุทธิ์ (Oxygen Tank) เสื้อชูชีพ (BCD) ชุดดำน้ำ (Wet Suit) ตีนกบ (Fins) รวมถึงอุปกรณ์เสริมต่างๆ เช่น ไฟฉายใต้น้ำ, มีด, ทุ่นลอย ฯลฯ
ฟังดูเหมือนว่ากีฬาดำน้ำลึกจะเป็นอะไรที่ยุ่งยากซับซ้อน แต่จริงๆ เมื่อเราสอบผ่านเบื้องต้นในระดับ Open Water และได้บัตรดำน้ำสากลไว้ประจำตัวจากสถาบัน PADI แล้ว เมื่อมีประสบการณ์มากขึ้น ทุกอย่างมันก็จะง่ายไปเองครับ เราจะสามารถใช้อุปกรณ์ต่างๆ ได้อย่างคล่องแคล่ว เหมือนเป็นอัตโนมัติ แต่ที่สำคัญคือเวลาไปดำน้ำต้องมีคู่บัดดี้หรือคู่หูด้วยทุกครั้งตามกฎสากลเพื่อความปลอดภัย มีอะไรจะได้ช่วยเหลือกันทันท่วงที และที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ การอยู่ใต้น้ำต้องไม่ตื่นตกใจกลัวง่าย (Panic) ต้องพยายามตั้งสมาธิ รวมสติให้ได้เสมอ กีฬาดำน้ำจึงได้ประโยชน์มากกว่าความสนุกหรือท่องเที่ยว แต่ยังได้ฝึกกายฝึกจิตให้เข้มแข็งขึ้นด้วยครับ
วันนี้เป็นวันข้างแรม ฟ้าใส พอเรือจอดสนิทได้สัญญาณ นักดำน้ำก็ค่อยๆ ทยอยกันโดดลงน้ำทีละคน เสียงดังตูมน้ำแตกกระเซ็น แต่น้ำทะเลค่อนข้างขุ่นมีตะกอนมาก เราจึงต้องเกาะกลุ่มไว้กันหลงทาง ไม่นานนักเราก็เริ่มปล่อยลมออกจากเสื้อชูชีพจนหมด ตะกั่วถ่วงเอวค่อยๆ ทำหน้าที่เพิ่มน้ำหนัก ทำให้ตัวเราจมลงสู่ห้วงลึกอย่างช้าๆ น้ำทะเลสีเขียวเริ่มอมสีฟ้ามากขึ้นเรื่อยๆ ตามระดับความลึกที่เพิ่มขึ้น เราได้ยินแต่เสียงหายใจของตัวเองผ่านท่อหายใจ และมีเพียงเสียงความเงียบรอบข้าง ผสานกับเสียงฟองอากาศขาวพุ่งลอยออกไปทุกครั้งที่หายใจ Dive Leader ให้สัญญาณชี้ทิศทางดำน้ำเลียบไปตามโขดหินใต้น้ำของเกาะจันทร์ ซึ่งมีลักษณะหลายแบบ ทั้งโขดหินปะการังใหญ่ พื้นทราย และบางจุดเป็นกำแพงหน้าผาหักชันลงไปในเหวลึก พวกเราเลือกดำน้ำไปในส่วนตื้นเลียบเกาะ ห่างออกจากฝั่งประมาณ 10 เมตร เพราะตรงนี้ไม่ลึกจนเกินไป กระแสน้ำไม่แรงนัก และมีโลกใต้ทะเลสวยๆ แอบซ่อนอยู่ให้ค้นหา
สิ่งแรกที่เห็นคือพื้นทรายสีขาวอมน้ำตาล และตะกอนจำนวนมากมายมหาศาลที่ล่องลอยอยู่ในน้ำ รวมถึงหอยเม่นสีดำตัวเขื่องที่เกาะอยู่ตามโขดหิน ภาวะน้ำทะเลร้อนอันเกิดจากภาวะโลกร้อน ได้ทำให้ปะการังแข็งส่วนใหญ่ที่เกาะจันทร์ตายไปเกือบหมด! ที่เห็นอยู่ในปัจจุบันผมเชื่อว่าเป็นระยะฟื้นตัว สิ่งมีชีวิตน่าสนใจที่เราพบในวันนี้มีไม่น้อย อาทิ ม้าน้ำจิ๋วตัวสีน้ำตาลกลืนไปกับสีปะการังและสีทรายที่มันอยู่ ถ้าไม่สังเกตให้ดีคงไม่เห็น เชื่อหรือไม่ว่าแม้ว่าม้าน้ำจะมีรูปร่างไม่เหมือนปลาเลยก็ตาม แต่มันก็ถูกจัดอันดับไว้ในวงศ์วานเดียวกับพวกปลากระดูกแข็ง โดยมีกระดูกหรือเปลือกแข็งห่อหุ้มลำตัว แทนเกล็ด หลายคนสงสัยว่าม้าน้ำเคลื่อนที่ได้อย่างไร? คือมันมีครีบหลังและครีบท้องอันเล็กๆ ครับ ใช้โบกสะบัดถี่ๆ ในการเคลื่อนตัวขึ้นลงหรือไปข้างหน้าได้อย่างช้าๆ ปกติม้าน้ำเป็นสัตว์อาศัยอยู่เป็นหลักแหล่ง ตัวผู้เป็นฝ่ายเลี้ยงลูกแทนตัวเมีย คือในช่วงผสมพันธุ์ตัวเมียจะฉีดไข่ลงในถุงหน้าท้องตัวผู้ จากนั้นตัวผู้ก็จะฉีดน้ำเชื้อออกมาผสมกันภายใน แล้วฟักไข่อยู่นานราว 2 สัปดาห์ จึงได้ลูกม้าน้ำตัวจิ๋วออกมา
ในวันนั้นเรายังได้พบฟองน้ำครกสีแดง ทากทะเลสีขาว ดงหอยเม่น หอยมือเสือ และดอกไม้ทะเลกับปลาการ์ตูน ซึ่งอาศัยพึ่งพิงกันได้อย่างกลมกลืนน่ารัก ปลาการ์ตูนที่เราพบเป็นชนิด “ปลาการ์ตูนอินเดียนแดงสีชมพู” (Pink Skunk Clownfish) ที่มีลักษณะเด่นคือตัวยาวประมาณ 10 เซนติเมตร สีชมพูอมส้มอ่อนๆ และมีลายเส้นสีขาว พาดจากหน้าผากผ่านหัว สันหลัง ไปถึงโคนปลายหาง และอีกจุดคือมีเส้นสีขาว 1 เส้น พาดอยู่ข้างแก้ม เห็นชัดเจนครับ เจ้านี่เป็นปลาสวยงามที่คนนิยมเลี้ยงกัน แต่ก็ยังไม่ฮิตเท่าปลาการ์ตูนส้มขาวหรือนีโม่ แต่โดยส่วนตัวผม คิดว่าการได้ดำน้ำลงมาเห็นปลาการ์ตูนในสภาพธรรมชาติ ว่ายน้ำหากินปกป้องถิ่นอาศัยเล็กๆ ในกอดอกไม้ทะเลของมันนี้ คือช่วงเวลาพิเศษของชีวิตที่ผมจะไม่ลืมเลือนตลอดไป นี่คือข้อพิสูจน์ว่าเกาะจันทร์และท้องทะเลตะวันออก ยังมีสิ่งมีช่วิตที่สวยงามอาศัยอยู่มากมาย เรามนุษย์ซึ่งมักเรียกตัวเองว่าสัตว์ประเสริฐผู้เจริญแล้ว จึงมีหน้าที่ปกป้องสิ่งมีชีวิตอันแสนบอบบางในระบบนิเวศนี้ ให้คงอยู่ตลอดไป เพื่อความสมดุลของธรรมชาติ
เราขึ้นจากน้ำด้วยความปลอดภัยทุกคนพร้อมความชื่นมื่น ทริปนี้ไม่ธรรมดา เพราะมีเรื่องเล่า มีประสบการณ์ดีๆ พกกลับบ้านไปเล่ากันเพียบ นี่ล่ะครับ เสน่ห์ของเกาะจันทร์แห่งท้องทะเลระยอง
Traveler’s Guide
Best season : ดำน้ำได้ดี คลื่นลมสงบ น้ำใสสุด ช่วงเดือนพฤศจิกายน-เมษายน
How to go : ลงเรือโดยสารหรือเรือสปีตโบ๊ทจากท่าเรือบ้านเพ ฝั่งจังหวัดระยอง ใช้เวลา 40 นาที จนถึงเกาะเสม็ด เกาะจันทร์อยู่ใกล้หินสันฉลาม ทางปลายด้านใต้สุดของเกาะเสม็ด เหมาะสำหรับการดำน้ำลึก ผู้ที่จะไปดำน้ำต้องมีบัตร PADI และมีประสบการณ์ดำน้ำเบื้องต้นมาพอสมควร น้ำบริเวณนี้ลึก 4-6 เมตร กระแสน้ำค่อนข้างแรง ควรสอบถามจากคนเรือก่อนลงดำน้ำทุกครั้ง
Where to stay : แนะนำ Lima Coco อ่าวพร้าว เกาะเสม็ด โทร. 08-9814-9843, 08-9105-7080 www.limasamed.com
What to eat : แนะนำสุดยอดร้านอาหารทะเลระยอง แหลมเจริญซีฟู้ด ปากน้ำระยอง โทร. 0-3894-0094 http://laemcharoenseafood.com ต้องไม่พลาดชิมปลากะพงทอดราดน้ำปลา เมนูขึ้นชื่อของร้านนี้
SCUBA Tour : บริษัททัวร์ที่จัดแพ็กเกจดำน้ำในเขตทะเลระยอง เกาะเสม็ด เกาะจันทร์ เกาะมันกลาง เกาะมันนอก ติดต่อ The Toy Tour โทร. 0-3863-9099 / Follow Me Tour โทร. 0-3864-7374 / Villa Bali โทร. 0-3863-8080 / เรือโชคหิรัญนาวี โทร. 08-1578-6082
More info : ททท. สำนักงานจังหวัดระยอง โทร. 0-3865-5420-1, 0-3866-4585
