แซตอม Organic Farm สุรินทร์ กินเที่ยวลดเลี้ยวในธรรมชาติ

แซตอม ออร์แกนิค ฟาร์ม ตั้งอยู่ที่บ้านเมืองลีง อ.จอมพระ จ.สุรินทร์ ผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์เกษตรอินทรีย์ ที่ได้มาตรฐาน คำว่า “แซตอม” เป็นภาษาของชนพื้นเมืองชาว กวย หรือ กูย ในจังหวัดสุรินทร์ แปลว่า นาที่ตั้งอยู่ริมห้วย บริเวณทุ่งแซตอมเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำลำชี อุดมสมบูรณ์เหมาะสำหรับการเพาะปลูก จึงมีหลักฐานการเข้ามาอยู่อาศัยของมนุษย์ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ชุมชน ชาวแซตอม ในอดีตมีอาชีพเกษตรกรรมที่อยู่บนพื้นฐานของ การเกษตรอินทรีย์ จนมาระยะหนึ่งมีการนำปุ๋ยเคมี ยาฆ่าหญ้าและยาฆ่าแมลงมาใช้ในการเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร ปัจจุบันพบว่าวิธีการดังกล่าวสร้าผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ส่งผลกระทบต่อทั้ง กษตรกรและผู้บริโภค “แซตอม ออร์แกนิค ฟาร์ม” จึงเริ่มรื้อฟื้นวิธีการผลิตแบบอินทรีย์ดั้งเดิมขึ้นมา ตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2557 จนปัจจุบัน แซตอม ออร์แกนิค ฟาร์ม ได้พัฒนาการก่อตั้ง จนกลายเป็น วิสาหกิจชุมชน และมีการรวมกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตข้าวอินทรีย์ โดยเน้นไปที่ข้าวพื้นบ้านและข้าวเพื่อสุขภาพ เป็นหลัก กิจกรรมในการท่องเที่ยวสัมผัสแซตอม ออร์แกนิค ฟาร์ม นั้นมีหลากหลาย แต่เราขอเริ่มด้วยกิจกรรมผจญภัยในลำชี ที่ยังคงมีความเป็นธรรมชาติมาก คือ การพายเรือคายัค ระยะทางตั้งแต่ 1.5-3 กิโลเมตร แล้วแต่ใครมีเวลามากน้อย ก่อนลงพายเรือจริง ก็ต้องมีการซักซ้อม และใส่เสื้อชูชีพ พร้อมหมวกกันน็อกเพื่อความปลอดภัยครับ
เริ่มหันหัวเรือคายัคออกสู่ลำน้ำชี ก็ต้องร้องว้าว เพราะเบื้องหน้ามีแต่ฟ้าใสกับแมกไม้สีเขียว ที่เรือของเราค่อยๆ ล่องไปตามกระแสน้ำ จึงไม่ต้องออกแรงพายกันมาก ชิลสุดๆ ไปเลยนิสองฟากฝั่งลำชีแทบไม่มีบ้านเรือนผู้คน มีแต่แมกไม้น้อยใหญ่เขียวครึ้มแน่นทึบราวกับปราการธรรมชาติ เจ้าบ้านเล่าให้ฟังว่า เหตุที่ไม่มีบ้านเรือนอยู่ริมน้ำเลย เพราะในฤดูน้ำหลากน้ำจะเอ่อท่วมขึ้นสูง ผู้คนจึงต้องไปปลูกบ้านให้อยู่ไกลจากตลิ่งพอสมควร ต้นยางนาขนาดยักษ์สูงหลายสิบเมตรยืนตระหง่านอยู่ริมลำชี ให้เราได้ชื่นชมในวันฟ้าใส การพายเรือคายัคจริงๆ แล้วคือการออกกำลังกายชั้นเยี่ยม แถมยังเป็นพาหนะรักษ์โลกด้วย เพราะเดินทางได้อย่างเงียบเชียบ ไม่รบกวนธรรมชาติเลย ระหว่างพายเรือคายัคจะมีจุดแวะพักให้ขึ้นไปเดินเที่ยวเดินชมหลายจุด ที่เราประทับใจสุดคือ ป่าชุมชน เนื้อที่หลายร้อยไร่ ซึ่งเคยมีสภาพเป็นเพียงผืนดินโล่งๆ ไร้พืชพรรณเมื่อหลายสิบปีก่อน ทว่าเมื่อมีการดูแลใส่ใจนำพันธุ์ไม่ต่างๆ เข้ามาปลูก ไม่นานนักสภาพป่าก็เริ่มกลับมา นกกาและสัตว์เล็กสัตว์น้อยก็เริ่มหวนคืน โดยเฉพาะชาวบ้านที่ได้เข้ามาเก็บเห็ดเก็บหน่อไม้และฟืนต่างๆ ไปใช้งาน เกิดความผูกพันระหว่างธรรมชาติและคนอย่างยั่งยืนตราบที่เราดูแลกันและกัน เห็ดป่างอกงามขึ้นในยามฤดูฝน ชนิดนี้จะกินได้ไม่ได้ ต้องไปถามชาวบ้านดูก่อน ผลไม้ป่าแสนอร่อยรสเปรี้ยวอมหวาน มีให้ชิมกันตามธรรมชาติ ไม่ต้องเสียเงินซื้อเที่ยงแล้ว หลังจากพายเรือคายัคเสร็จ เราก็นั่งรถกลับมายังศูนย์การเรียนรู้ที่แซตอม ออร์แกนิค ฟาร์ม มื้อนี้ต้องจัดหนักเพราะเราใช้แรงพายเรือไปเยอะ วันนี้ได้ลิ้มรสอาหารพื้นบ้านง่ายๆ แต่อร่อยเหลือล้น นั่งกินไปเหม่อมองดูทุ่งนาออร์แกนิคไปด้วย แหม ช่างมีความสุขเหลือเกินชุดอาหารเที่ยงง่ายๆ แต่ดูดีที่บ้านแซตอม เสิร์ฟมาในกระด้งใบน้อย ประกอบด้วยข้าวหอมมะลินิลสุรินทร์หุงมาร้อนๆ กินคู่กับไข่เจียว ปลาทูทอด น้ำพริกกะปิ ลาบหมู และปิดท้ายด้วยขนมดอกลำเจียกแสนอร่อย อิ่มท้องกันแล้ว ก็ได้เวลามาเติมอาหารสมองกับพี่แทน ประธานกลุ่มแซตอมที่อธิบายให้เราฟังถึงพันธุ์ข้าวท้องถิ่นต่างๆ ของแซตอม อาทิ ข้าวผกาอำปึล (ข้าวดอกมะขาม), ข้าวกล้องมะลินิลสุรินทร์, ข้าวมะลิโกเมนสุรินทร์ และ ข้าวไตรจัสมิน เป็นต้น ข้าวพันธุ์พื้นบ้านที่ปลูกแบบออร์แกนิคเหล่านี้ นอกจากจะกินอร่อยหุงขึ้นหม้อแล้ว ยังอิ่มนานเพราะมันจะค่อยๆ ย่อยสลายในกระเพาะเรา จึงช่วยป้องกันโรคเบาหวานได้ดี มีสารต้านอนุมูลอิสระทำให้ใบหน้าอ่อนเยาว์ และข้าวบางชนิดกินแล้วยังช่วยให้อารมณ์ดีด้วย มหัศจรรย์มากๆ ข้าวผกาอำปึล หรือ ข้าวดอกมะขาม เป็นสายพันธุ์ท้องถิ่นดั้งเดิมของจังหวัดสุรินทร์ ซึ่งทุกวันนี้มีปลูกไม่มาก ผลผลิตน้อย ลูกค้าสั่งจองแย่งกันจนไม่พอขายอย่าลืมซื้อข้าวออร์แกนิคเพื่อสุขภาพของแซตอม ไปฝากคนที่เรารักด้วยล่ะ
จากนั้นก็ได้เวลาเดินชมทุ่งข้าวออร์แกนิคเขียวสดเย็นตา ลัดเลาะผ่านคันนาร่มรื่นที่มีแนวไม้ให้บังแดด สู่กระท่อมกลางนาอันเป็นฐานเรียนรู้เกี่ยวกับการทำ RiceWine ด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นคนสุรินทร์มาเนิ่นนาน ข้าวผกาอำปึล กำลังชูช่อออกดอก อีกไม่นานในเดือนพฤศจิกายนก็คงเก็บเกี่ยวได้ใครไม่เคยเห็นดอกข้าวสีขาวน้อยๆ น่ารัก มาชมกันได้ที่นี่เลยจ้า
นอกจากข้าวออร์แกนิคแท้ๆ ที่ดีต่อสุขภาพแล้ว ที่แซตอมยังมีการผลิต RiceWine หลายแบบ ซึ่งมีตั้งแต่รสชาติอ่อนๆ ไปจนถึงดีกรีเข้มข้นแล้วแต่ชอบ บางชนิดมีรสและกลิ่นอ่อนๆ คล้ายน้ำข้าวหมาก ส่วนที่มีแอลกอฮอล์เข้มขึ้นอีกนิดรสชาติก็จะคล้ายเหล้าสาเกญี่ปุ่น แต่ของที่แซตอมมีสมุนไพรหลายสิบชนิดผสมอยู่ด้วย จึงช่วยให้เลือดลมในร่างกายไหลเวียนดี ถ้าอยากลองชิมต้องมาที่นี่เท่านั้น ยังไม่มีส่งไปขายที่อื่นครับสมุนไพรนานาชนิดที่ใช้ในการบ่มหมัก RiceWine ล้วนเป็นพืชพรรณที่หาได้จากธรรมชาติของท้องถิ่นทั้งนั้นชิมไวน์ข้าวกันพอหอมปากหอมคอแล้ว ก็ได้เวลานั่งฟังเพลงจากวงกันตรึมแท้ๆ แหม เข้าถึงจิตวิญญาณคนสุรินทร์ได้ดีเหลือเกิน

เวลาช่างรวดเร็ว ทำให้เราต้องกลับบ้านแล้ว แต่ความประทับใจ รอยยิ้ม และน้ำใจไมตรีของคนที่ แซตอม ยังตราตรึงอยู่ในใจเราตลอดไป
สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ ททท สำนักงานสุรินทร์ โทร. 0-4451-4447-8 

https://www.facebook.com/tatsurin

https://i-san.tourismthailand.org

www.satomfarm.com